GRADOVI I OPŠTINE - NEMAJU NI ZA RATE NI ZA PLATE Dugovi narasli na 452 miliona KM!

Prema podacima Ministarstva finansija RS, zaduženost opština i gradova 31. decembra 2013. godine kod komercijalnih banaka i po osnovu emisije obveznica iznosila je 341 milion maraka, odnosno 452 miliona sa kamatom. Sa najvećim dugovanjima bore se opštine Kneževo, Šamac, Brod, Doboj, Kozarska Dubica, Kostajnica i grad Banjaluka, a neki od njih zaglibili su toliko da im se kompletno poslovanje svodi na otplate rata i borbu za preživljavanje.

Iako je šampion u visini kreditne zaduženosti Banjaluka sa godišnjim budžetom od oko 130 miliona, čije su trenutne obaveze čak 170 miliona maraka, u mnogo većim problemima je, izgleda, opština Kneževo čiji je dug od 16,5 miliona, što je iznos od blizu pet godišnjih budžeta, gotovo paralisao sve lokalne institucije.

Ulaganja potpuno stala

Načelnik Bore Škeljić kaže da su zbog nedostatka sredstava u opštini potpuno obustavljene investicije, Skupština opštine Kneževo ne radi već godinu dana, a plate radnika smanjene su za oko 30 odsto, iako su već ranije smanjili broj zaposlenih u administraciji.

- Mi smo sigurno procentualno najzaduženiji i to preko svakog zakonskog maksimuma, zbog čega imamo problema sa funkcionisanjem. Sve što radimo usmereno je na vraćanje dugova, tako da sve ostalo čeka. Znate kako je, jedna kriza rađa drugu, a mi smo toliko zaduženi da sve što radimo usmereno je na rešavanje dugova, ali teško ide s ovako malim sredstvima. Najteže mi je, kao čoveku i funkcioneru, što su pojedina ministarstva indiferentna prema našim problemima kao da smo mi najodgovorniji, a oni nisu imali nikakvog udela u tome - rekao je Škeljić.

Nešto bolja situacija je u Šamcu koji ima budžet od oko sedam miliona maraka, otprilike koliko iznosi i dug. Načelnik ove opštine Savo Minić kaže da se zaduživati više ne mogu, a da se žestoko bore da redovno otplaćuju rate kredita i isplate radnicima plate. Zbog velikih dugova koje su nasledili, kaže Minić, i objedinjavanja raznih potraživanja prema dobavljačima, potencijalnim tužbama koje bi sasvim sigurno izgubili i drugim troškovima sve trpi, kao i dinamika isplata plata zaposlenima koji su tek prvog dana aprila dobili decembarske zarade.

- Dugujemo ukupno oko sedam miliona, od čega 4,58 miliona na osnovu emisije obveznica, a oko 600.000 maraka je bankarski kredit. Sa kamatama to iznosi oko sedam miliona. Tačno je da kasne plate zaposlenima u administraciji, ali moramo da uskladimo sve naše obaveze, tako da uspemo da ih podmirimo u podnošljivom roku. Zbog otežane otplate zaduženja, zatražili smo od Investiciono-razvojne banke RS reprogram kredita - kaže Minić.

Važna i kamatna stopa

U Ministarstvu finansija su nam rekli da su opštine u Srpskoj krajem 2010. godine bile zadužene 209,4 miliona maraka, a da u svojim budžetima planiraju otplatu kreditnog zaduženja i o tome ih obaveštavaju.

- Nemamo saznanja da opštine koje imaju usvojene budžete za 2014. godinu imaju neizmirenih dospelih obaveza po osnovu kreditnog zaduženja.

Krajem 2010. godine najveći iznos obaveza po osnovu kredita imala je Banjaluka 76,4 miliona KM, a sledili su Bijeljina sa 35,6 miliona KM, Prijedor sa 30,2 miliona, Doboj sa 15,3 miliona, Srbac sa 12,7 miliona, Gradiška sa 9,8 miliona, Laktaši 6,9 miliona, Šamac 6,7, Kotor Varoš 6,5 i Modriča sa 5,5 miliona KM. Međutim, treba biti veoma pažljiv prilikom tumačenja navedenih iznosa obaveza po osnovu kredita jer, pored apsolutnog iznosa kredita, veoma su važni i kamatna stopa, period otplate kredita, grejs period, kao i redovni prihodi budžeta svake od opština i gradova, što se svakako mora uzeti u obzir - rekli su nam u ovom ministarstvu.

Prema Zakonu o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske, maksimum preko kojeg nijedna opština ne može da se zaduži je 18 odsto ostvarenih prihoda u odnosu na proteklu godinu.