Uzimaju kredite da bi se hvalili pred izbore! Grad Doboj najviše zadužio građane

Zbog toga, veliki broj njih odlučio se za neplanirane kredite koji bi trebalo da preopterećene budžete, bez mogućnosti priliva svježeg novca, održe na životu i ujedno omoguće investiranje u puteve, rasvjetu, kanalizaciju i sve ono što se obećava građanima u predizbornoj godini.

Tako je samo od maja mjeseca ove godine većina gradova i opština u Republici Srpskoj bila prinuđena da traži kredite od banaka na domaćem tržištu, a dio njih je posegnuo i za višemilionskim iznosima.

U zaduživanju za vrijeme pandemije korona virusa prednjačio je Grad Doboj. Tako su se gradske vlasti prvo zadužile u julu za 10 miliona KM, da bi već u avgustu pokrenuli nova dva postupka zaduženja od 1,5 i 3 miliona KM. Inače, Grad Doboj se zadužio početkom godine za 15 miliona KM.

I grad Bijeljina je u prethodnom periodu posegnuo za ogromnim zaduženjem, i to u iznosu od 7 miliona KM.

Možda i najveće zaduženje, s obzirom na veličinu opštine i broj stanovnika, imalo je Šipovo. Rukovodstvo opštine zadužilo se putem kredita za 5 miliona KM.

I Grad Gradiška bio je prinuđen na novi veliki kredit od preko 5 miliona. Inače, ovo je dio predviđenog zaduženja od 17 miliona kojim se planira refinansiranje postojećih kredita i ulaganje u infrastrukturne projekte koji su već započeti.

I opština Teslić se zadužila. Ovaj put za 2.8 miliona KM.

Još jedno veliko zaduženje ostvarila je opština Gacko i to u iznosu 3.035.000 KM.

Ove godine i opština Šamac je povećala zaduženje i to za 2.900.000 KM. Opština Novi Grad se dugoročno kreditno zadužila u iznosu od 964.000 KM. Nešto manje su opštinu zadužile lokalne vlasti u Bratuncu, odnosno oni su podigli kredit od 747.000 KM.
Grad Istočno Sarajevo odlučio se za nabavku usluga dugoročnog kredita kod komercijalne banke radi finansiranja kapitalnih projekata u iznosu 415.000 KM, dok je opština Pale uzela kredit od 590.000 KM, a Istočni Stari Grad od 500.000 KM.

Ljubiša Ćosić, predsjednik Saveza opština i gradova Republike Srpske, kaže za BUKU da je situacija takva da lokalne zajednice i bez krize proizašle iz pandemije virusa korona, kao vlast koja je na najnižem nivou, imaju problema sa finansijama.

“Kod poreskih prihoda, među kojima dominiraju prihodi od PDV-a, koji su svake godine bili sve veći, ova situacija nas je dovela da smo na nivou BiH imali 600 miliona KM manje po toj osnovi i to se odrazilo i na opštine i gradove. Tako da su lokalne zajednice imale daleko manje prihoda, oko 40 odsto manje od naših planova. Zahvaljujući sredstvima od MMF-a, nekih 30 miliona maraka podijeljeno je lokalnim zajednicama i to je malo ublažilo ovu situaciju. Međutim, sa druge strane, pali su i neporeski prihodi u lokalnim zajednicama, posebno onim koji imaju značajnu participaciju od neporeskih prihoda poput prodaje zemljišta, građevinske rente, naknade od šuma, naknade od eksploatacije ruda… Tako su se opštine i gradovi našli u dvostrukom problemu. A pored svega, svi su u godini u kojoj je planirano da se završe mnogi projekti. Jer, ovo je izborna godina i većina načelnika i gradonačelnika planira da zaokruži svoj četverogodišnji ciklus rješavajući neke od kapitalnih projekata”, rekao je Ćosić.

U skladu sa svim ovim, dobar broj lokalnih zajednica nepopularno se odlučivao za zaduženja, tvrdi naš sagovornik.

“U ovoj situaciji to je bio jedini način obezbjeđenja dodatnih prihoda ili potpuna racionalizacija i štednja kako bi se održalo finansiranje kapitalnih projekata i rada uprave. Neke su lokalne zajednice išle na reprograme kredita i na taj način pokušale ublažiti negativni efekat. Tu je bilo sigurno nekih 20-tak opština koje su u ovoj godini dizale kredite, a da prethodno nisu imale namjeru da ti rade. Generalno, kao i u svim nivoima vlasti kreditno zaduženje je način da se zadrži funkcionisanje. Dobro je što se u dosta slučajeva ovdje radi o zaduživanju za kapitalne projekte i to je bio način da se opštine ne svedu samo na puko finansiranje svojih nadležnosti, plata zaposlenih…”

Urednik poslovnog portala Capital.ba Siniša Vukelić kaže za BUKU da su zbog pandemije opštine prisiljene uzimati kredite, jer su u veoma teškoj ekonomskoj situaciji. Međutim, on postavlja pitanje da li su namjene zbog kojih se uzimaju krediti prioritet ili su to krediti za projekte koji treba da posluže kao pohvala pred glasačkim tijelom u izbornoj godini.

“Problem je malo dublji. Mi moramo i da pronađemo uzrok zašto su uopšte opštine došle u ovakvu situaciju. Prvo, tu je problem nestručnog rukovodstva opština, jer na njihovom čelu nisu stručnjaci, menadžeri, već su politički postavljeni ljudi koji ne razumiju prioritete i kojima je samo važan mandat. Pored toga, imamo problem koji malo ko iznosi, a to je da je Republika Srpska davala pomoć opštinama i gradovima u pandemiji, ali je to radila na loš način, dajući nekim opštinama manje para samo zato što su na čelu tih lokalnih zajednica kadrovi stranaka opozicionih u odnosu na entitetski nivo”, kaže Vukelić i dodaje:

“Druga stvar su manji prihod opština i gradova od PDV-a, koji nije pao zato što su manji ukupni prihodi od PDV-a, nego zato što je manje para ostalo za raspodjelu opštinama. A to se dešava zato što se država BiH i entitet RS brzo zadužuju i tako svake godine ostavljaju manje novca za gradove i opštine, jer po redu isplate, nakon što se novac od PDV-a slije na jedinstveni račun, prvo se izmiri spoljni i unutrašnji dug, a onda se on prosljeđuje entitetima. I na kraju, ono što ostane ide opštinama, a sad je ostalo jako malo. Zanimjivo je da zbog ovakvog stanja i odnosa nema nekog velikog pritiska ni sa lokalne uprave, odnsno Saveza opština i gradova da se tako nešto promijeni”, rekao je Vukelić.

Trenutno stanje na graničnim prelazima donosi Auto-moto savez Republike Srpske

Stanje na graničnim prelazima možete pratiti UŽIVO i putem aplikacije za Android Auto-moto saveza Republike Srpske!